Thuis, in de auto of op het werk. Dit is jouw inspiratiemomentje met Mariekes podcast over eigen regie en inzetbaarheid van werknemers. Hieronder lees je de uitwerking van Mariekes podcast met Lieke Lange.
Marieke in gesprek met Lieke Lange over het prijswinnende ‘Carrièreswitchers’
Marieke: “Lieke Lange (Pluryn) zit naast mij aan tafel. Lieke heb ik ontmoet op het HR Event van FWG (advies- en onderzoeksbureau voor HR in de zorg). En waarom? Omdat Pluryn de eerste prijs heeft gewonnen met hun prachtige project ‘Carrièreswitchers’.
Waar wij primair ontzettend geïnteresseerd in zijn, is natuurlijk het hele project. Vanuit welke intentie is dat project gestart, hoe is het verlopen, wat heeft het opgeleverd… Veel vragen die we gaandeweg met elkaar zullen beetpakken. Het is leuk als jij eerst iets over jezelf vertelt.”
Lieke: “Dat is goed. Mijn naam is Lieke Lange. Ik heb bij Pluryn het traject ‘Carriereswitchers’ opgezet. Dat is een leer-werktraject voor zij-instromers, waarin wij mensen een verkorte opleiding bieden. Het project was een heel groot succes. Uiteindelijk hebben we ongeveer 60 mensen aangenomen. En we hebben dus de nationale HR Zorg Award 2018 gewonnen.
Pluryn heeft meer dan 400 locaties in bijna heel Nederland. Er werken 7400 professionals en 1000 vrijwilligers. Jongeren en volwassenen komen bij ons voor behandeling en ondersteuning; zowel aan huis als in onze voorzieningen voor gehandicaptenzorg, jeugdzorg en GGZ. Leren, werken en vrijetijdsbesteding zijn onderdeel van de zorg. Het project werd vooral in Arnhem en Nijmegen aangeboden.”
Marieke: “Goed om dat eventjes beet te pakken. Zullen we beginnen bij het begin? Waarom zijn jullie dit project begonnen?”
Lieke: “We merkten dat we het steeds moeilijker vonden om goede mensen te vinden, zoals bij veel zorgorganisaties. Tegelijkertijd belden er veel mensen die zeiden: ‘Ik zou heel graag in de zorg willen werken, maar ik weet niet zo goed waar ik moet beginnen. Ik werk nu ergens anders, ik heb een hypotheek, ik heb kinderen. Hoe moet ik dan de overstap maken? Want als ik naar een opleiding toe ga, dan vragen ze een leer-werkplek. Dus waar moet ik dan beginnen?’ En toen dachten wij: laten wij nu eens een goed maatwerktraject maken voor volwassenen zij-instromers. En met volwassenen bedoel ik niet mensen van 25, maar dan bedoel ik echt 30-, 40- en 50-plussers.”
Marieke: “Oké, het kwam dus echt als marktvraag binnen. Mensen die zelf op zoek waren naar een baan in de zorg en niet goed wisten hoe ze dat dan kunnen aanpakken.”
Lieke: “Ja, dat klopt.”
Marieke: “Dat vind ik wel verrassend. Want als ik zorgorganisaties beluister, dan is het toch wel kommer en kwel als het gaat om die arbeidsmarktontwikkeling. Men ervaart een enorme krapte, voorziet problemen naar de toekomst toe: ‘hoe krijg ik de bezetting rond, hoe kan ik mijn cliënten blijven bedienen’. Ik hoor eigenlijk bij jou een ander geluid; dat er ook echt wel mensen zijn die zichzelf aanbieden.”
Lieke: “Nou, ik denk dat veel zorgorganisaties, inclusief mijn organisatie, wachten op de perfecte kandidaat. Dus wachten op de verpleegkundige, de gediplomeerde begeleider met ervaring, die dan meteen wil beginnen. En die tijden zijn voorbij. Je moet nu echt zelf investeren in mensen. Er zijn nog steeds genoeg mensen die graag in de zorg willen werken. Alleen die weten dus niet zo goed hoe ze dan moeten beginnen. Er spelen veel onzekerheden en vragen, zoals: ‘ben ik dan niet te oud’, ‘maar ik heb geen opleiding’, ‘kan ik dan wel die overstap maken’… Daar zit met name de crux.”
Marieke: “En dan ook nog even een kritische kanttekening van mijn kant. Wat ik ook wel hoor is dat de zorg niet het goede imago heeft. Want wie wil er nu nog in de zorg werken? Maar dat hoor ik bij jou eigenlijk helemaal niet.”
Lieke: “Dat herken ik ook niet uit de praktijk. Ik denk dat heel veel mensen graag iets willen betekenen voor een ander. Het verschil willen maken. Maar niet zo goed de ingang hebben. Ik herken dat beeld niet. Ja, wel als ik de kranten lees. Dan denk je wel ‘jeetje’, maar als ik de praktijk zie en ook met de nieuwe campagne die van start is gegaan vanuit het ministerie, www.ontdekdezorg.nl, dan zie je echt hele mooie praktijkvoorbeelden voorbijkomen.”
Marieke: “Gelukkig maar, want we hebben natuurlijk allemaal een warm hart voor de zorg.”
Lieke: “Het is ook een hele mooie sector.”
Marieke: “Jij bent eigenlijk in dat stukje gestapt, een niche, van ‘hoe gaan we dat dan organiseren, hoe zorgen we ervoor dat deze groep mensen voldoende opgeleid is’. Dat vraagstuk is heel belangrijk. En vervolgens: hoe organiseer je dat dan? Daar kun je vast heel veel over vertellen.”
Lieke: “Dat klopt. Ja, hoe organiseer je dat dan? Het belangrijkste is dat we klein zijn begonnen. Een aantal enthousiaste mensen binnen Pluryn die dit graag wilde opzetten. En we zijn aan de gang gegaan. We hebben eerst een goed aanbod gemaakt voor zij-instromers. Goed uitgewerkt ‘je kunt dan en dan werken’, ‘zo lang duurt de opleiding’, en noem het maar op. Uiteraard hebben we ook met het ROC om de hoek – in Nijmegen en Arnhem in dit geval – contact gehad. We hebben een goed traject opgezet en toen zijn we begonnen. Ik wist wel dat er veel mensen waren die in de zorg wilden werken, maar dat er zoveel zouden reageren op onze advertentie hadden we echt niet verwacht. Tenminste, dat had ik niet verwacht. We zijn er ook echt wel door overvallen. We hebben zo snel mogelijk goede voorlichtingsbijeenkomsten georganiseerd. In die voorlichtingsbijeenkomst hebben we vooral mensen uit de praktijk laten vertellen over hun werk.”
Marieke: “Je gaat heel snel. Probeer het eventjes terug te halen, want er zijn al heel veel interessante dingen die je zegt. Hoeveel mensen stonden er op de stoep, bijvoorbeeld?”
Lieke: “Bij de eerste voorlichtingsbijeenkomst waren er al 120 mensen die daar naartoe kwamen. Ik zie ze nog allemaal binnenkomen.”
Marieke: “Alleen al in de regio Arnhem, Nijmegen? Daar specifiek waren jullie begonnen, toch?”
Lieke: “Ja. Er zijn meerdere advertenties gezet, online en offline, en uiteindelijk hebben er ongeveer 600 mensen op die advertentie gereageerd. Toen hadden we echt een grote uitdaging.”
Marieke: “Dat is inderdaad een hele hoop. Hoe bereidwillig waren de ROC’s in die regio?”
Lieke: “Die waren heel bereidwillig. We moesten wel even aan elkaar wennen qua onderhandelen over een goed maatwerktraject. Ze vonden het ook wel heel belangrijk om iets goeds aan te bieden. Van het ROC kwam het idee om een soort voorschakeltraject te doen. Om 6 weken aan te bieden, waarin je een volledige training krijgt en waarbij je dus alleen meeloopt in de praktijk. Je hebt dan een soort tussenschakel- of voorschakeltraject.”
Marieke: “Zij hebben echt een opleiding op maat geleverd voor Pluryn, voor dit project ‘Carrièreswitchers?’”
Lieke: “Ja, voor de eerste periode van 6 weken. Daarna heb je een versneld opleidingstraject voor een opleiding MBO 4, die kun je dan versneld doen in 2 jaar.”
Marieke: “Oké, dus de mensen die zijn ingestroomd in dit project hebben uiteindelijk die 6 weken plus 2 jaar opleiding gevolgd. En dan hadden ze bij jullie de werkplek.”
Lieke: “Ja. De leer-werkplek. En dat hadden sollicitanten ook nodig. Dat kreeg ik achteraf ook terug, van ‘het was een heel goed concreet aanbod’. Met dank aan mijn marketing- en communicatiecollega’s, die zeiden: ‘je moet het heel concreet uitwerken als je begint; dan en dan, zo lang duurt de opleiding, dat ga je verdienen en op die werkplek ga je werken’. Dus dat heb ik geleerd, om het heel concreet neer te zetten.”
Marieke: “Dus mensen wisten precies waar ze aan toe waren. Die wisten waar, hoe, waarom en noem het maar op.”
Lieke: “Ja, dat is misschien ook onderdeel van het succes.”
Marieke: “Kun je een voorbeeld geven van wat voor soort mensen er binnen kwamen lopen?”
Lieke: “Echt van alles. Dat was ontzettend leuk. We hadden een advertentie gezet voor de brandweerman. Een goede brandweerman kan best de beste begeleider worden. Toen zat er ook echt een brandweerman, nee sorry, een brandweervrouw in de zaal. Dat was ontzettend leuk. Maar echt: salesmanagers, een drogist, een bloemist, mensen uit de horeca, kinderopvang, doktersassistenten, bankmedewerkers… Je kunt het bijna niet verzinnen of we hadden het wel.”
Marieke: “En al die mensen lieten hun hart voor de zorg zien.”
Lieke: “Ja. En wat ook erg leuk was, is dat er opvallend veel mannen gereageerd hebben. Er zijn uiteindelijk ook – uit m’n hoofd – 37 mannen aangenomen. Dus meer dan de helft is man. Dat was opvallend, want in de zorg werken heel veel vrouwen. Voor de diversiteit is het ook leuker om wat meer mannen erbij te hebben.”
Marieke: “Was dat ook de doelstelling vooraf?”
Lieke: “Nee, dat kwam per ongeluk. Dat kwam als extra leuke bonus.”
Marieke: “Wat leuk! We zijn aanbeland bij die voorlichtingsavonden of -middagen.”
Lieke: “Inderdaad. We hadden er twee gepland, maar uiteindelijk hebben we dus vier bomvolle voorlichtingsmiddagen en- avonden gehad.”
Marieke: “Hoe waren de reacties?”
Lieke: “Wat we bewust hadden gedaan is mensen uit de praktijk laten vertellen over hun werk in de zorg, want dat is altijd het beste. Ze komen niet voor mij als HR adviseur, ze komen voor de mensen uit de praktijk, de verhalen uit de praktijk. Een aantal mensen dacht wel van ‘goh, ik had toch een ander beeld’, want het is erg complexe problematiek. In de gehandicaptenzorg hebben we niet meer alleen het syndroom van Down. Juist voor de echt complexe problematiek kom je naar Pluryn.
Voor een aantal mensen was dit niet wat zij zochten. Voor sommigen juist wel. Die vonden het geweldig en bleven de goede vragen stellen, waardoor het heel levendig werd. Die voorlichting, die eerlijkheid en die openheid hebben we geboden. Dit is gewoon het werk jongens, zo zwaar en pittig kan het zijn. Dus dat selecteert zich dan vanzelf uit.”
Marieke: “Dat is heel mooi, jullie konden natuurlijk niet al die mensen aannemen.”
Lieke: “Nee, van tevoren hadden we gehoopt ‘als we maar een klas vol krijgen’. We hadden 30 leerplekken en uiteindelijk hebben we 60 mensen aangenomen, dus we moesten ook heel hard werken om ervoor te zorgen dat er genoeg leerplekken waren. Maar dat wisten we toen nog niet. We wisten wel dat er veel reacties kwamen en wij dachten: ‘laten we kijken hoe ver we komen’. Dat is ook mijn tip, ga vooral doen. Doe je best. Doe het zorgvuldig. Maar je moet op een gegeven moment wel doen, want je kunt nooit alles helemaal van a tot z voorspellen.”
Marieke: “Je kunt het project niet helemaal uitrekenen van tevoren, dus elke keer een stapje nemen en kijken hoe het zich ontwikkelt. Maar 2 klassen vol… konden de ROC’s dat verstouwen?”
Lieke: “Die konden het allemaal prima aan en vonden het alleen maar leuk en goed. Het was voor hen ook aantrekkelijk een hele nieuwe doelgroep binnen te krijgen. Het was wel even zoeken binnen de eigen organisatie en dat is misschien ook een mooie brug naar ‘hoe reageren de medewerkers’.”
Marieke: “De mensen die nu werkzaam zijn bij Pluryn en die zelf misschien wel een heel traject doorlopen hebben in de zorg en zorgvuldig zijn opgeleid, wat was hun reactie?”
Lieke: “De reacties van de medewerkers waren heel positief. Een enkeling had wel zoiets van ‘jeetje wat is dit nou, deze mevrouw heeft alleen bij een bank gewerkt’. Ze vinden het überhaupt heel belangrijk dat je ook iets doet als lijn en als P&O hoor, want ze hebben ontzettend last van het personeelstekort. Het is heel leuk als je een team hebt met alleen vrouwen bijvoorbeeld en er komen mannen bij. De sfeer is dan helemaal anders. De reacties zijn heel positief, want iedereen in de zorg weet dat het gaat om je persoonlijkheid. En we hadden natuurlijk ook een gedegen opleidingstraject met het ROC Nijmegen en Arnhem, dus het is niet zo dat mensen met een cursus van een week even in het diepe werden gegooid. Er was een gedegen opleiding en dat vinden mensen belangrijk. Het is een vak en daar mag je ook trots op zijn.”
Marieke: “Men was bereid – want ik denk dat ze daar op de afdeling ook tijd in staken – ze te ontvangen en ook te helpen bij hun leerontwikkeling. Dus dat gaat goed. Hadden jullie van tevoren een aantal doelstellingen opgeschreven met elkaar?”
Lieke: “Ja, 30 nieuwe mensen uiteindelijk. We hadden gehoopt eerst 15, een klas vol. En uiteindelijk zijn het er ineens 30 geworden. Financieel was het erg onduidelijk, maar dat is uiteindelijk wel goed gekomen door alle subsidies die nu steeds meer beschikbaar komen vanuit het Rijk en de provincie.”
Marieke: “Wat bedoel je met onduidelijk? Wisten jullie van tevoren niet of daar voldoende geld voor was?”
Lieke: “Daar hebben we wel risico mee gelopen, maar we dachten ‘ja, we moeten nu investeren, want we kunnen wachten totdat het beter wordt, maar dat wordt het niet als je de cijfers bekijkt’. Dus daar hebben we echt een risico in genomen. En dat is goed gegaan.”
Marieke: “Mag ik vragen van welke subsidies jullie met name gebruik hebben gemaakt?”
Lieke: “Natuurlijk mag dat. Sectorplan Zorg plus gelden vanuit het Rijk, van het ministerie van VWS. En we hebben een extra subsidie gekregen van de provincie Gelderland om het eenmalig op te starten omdat het ook vernieuwend was.”
Marieke: “Dus de doelstelling was heel simpel: 30, een klas vol. Hadden jullie nog aanverwante doelstelling?
Lieke: “Ja, de algemene visie. Bij Pluryn gaat het om wie je bent als persoon. En wij investeren in je, dus dat is de hogere doelstellingen. Wij gaan voor de persoonlijkheid. Dat zeiden de mensen op de groep ook. Zij weten dat het in de zorg gaat om wie je bent als persoon; de rest kun je leren. Het is een heel mooi vak waar je trots op mag zijn, maar het gaat uiteindelijk wel om je persoonlijke eigenschappen.”
Marieke: “Juist die persoonlijke eigenschappen stonden centraal. Het is meer dan gelukt met dit project. Klopt dat?”
Lieke: “Ja, het is echt een succes.”
Marieke: “Is het dan zo dat het alleen bij Arnhem en Nijmegen bleef? Pluryn werkt toch landelijk?”
Lieke: “Dat had te maken met dat klein beginnen wat ik eerder vertelde. Arnhem Nijmegen was een beetje de thuisbasis van het groepje wat het opgezet heeft. Uiteindelijk zijn er ook mensen in Apeldoorn geplaatst en in Utrecht, want er was zoveel animo. En voor het vervolg gaan we uiteraard ook verder. Meer in Nederland opzetten. Het is niet zo dat eens een succes altijd een succes is. Je moet natuurlijk blijven ontwikkelen en alert blijven.
Het belangrijkste is gewoon goeie leerplekken. Het valt of staat bij het goed opvangen van mensen. Dat is eigenlijk veel belangrijker dan de centen. Dat je echt mag leren in de zorg. Het is een mooi vak, maar je moet ook de gelegenheid krijgen om het te doen.”
Marieke: “Het is dus eigenlijk een project van jullie allemaal, als ik dat zo beluister. Van bestuur tot aan elke medewerker die bij Pluryn werkt. En dat is ook belangrijk; dat het draagvlak er ook echt is. Daarmee lijkt het heel geslaagd. En toen stonden jullie daar op het podium in Utrecht op de dag van de uitreiking. Wat waren de reacties in de organisatie?”
Lieke: “De reacties waren erg positief. Een gevoel van trots. Ook wel dat mensen zeiden van ‘joh, maar eigenlijk weten we toch al dat het gaat om je persoonlijkheid in de zorg’ en dan wordt dit toch zo gewaardeerd. Blijkbaar was het toch wel echt uniek dat we zoveel maatwerk boden in de organisatie.”
Marieke: “Ik kan er zelf nog even aan toevoegen – want ik ben betrokken geweest bij dat hele selectieproces voor de HR Award – dat er natuurlijk een aantal heel prachtige HR projecten waren, maar jullie vielen daar duidelijk in op. En uiteindelijk heeft de definitieve jury gekozen voor jullie dus dat is echt een pluim voor jullie werk. Gefeliciteerd.
Ik heb nog een laatste vraag. Hebben jullie ook een toekomstbeeld van waar jullie nog verder willen groeien bij Pluryn met dit project? Het is interessant om te kijken hoe je dat dan naar de toekomst toe kunt bestendigen, lijkt me.”
Lieke: “Ja, dat wil Pluryn zeker. Voor jouw beeld, ik werk nu niet meer voor Pluryn, ik ben zelfstandige. Pluryn gaat in de toekomst zeker verder met dit project. Met name die persoonlijkheid centraal zetten en echt investeren in mensen, zodat het gewoon onderdeel is van het aannamebeleid.”
Marieke; “En als je dan kijkt naar die zij-instromers. Gaan die klasjes dan nog verder groeien?”
Lieke: “Ja, dat verwacht ik wel. Want je kunt blijven wachten op gediplomeerde mensen in de zorg, maar we weten allemaal: die vijver is gewoon leeg, die mensen zijn er niet meer. Dus nu is het tijd om zelf echt te investeren als zorgorganisatie.”
Marieke: “En worden jullie al benaderd door andere organisaties die misschien zeggen: ‘wat goed van jullie, maar hoe doen jullie dat nou precies?’”
Lieke: “Ja, dat merken we zeker en dat was ook de oproep van Hugo de Jong bij de prijsuitreiking. Hij zei ook ‘ga vooral kijken bij Pluryn’ en we merken inderdaad dat er veel vragen komen, want iedereen ziet wel: dit is de toekomst. En het kan linksom of rechtsom, maar je moet gewoon zelf investeren in mensen. Dat is het belangrijkste.”
Marieke: “Zeker. Ik kan me voorstellen dat luisteraars/lezers ook geboeid zijn en misschien wel meer willen weten over het project. Op de site van Pluryn lees je er meer over. Je mag ook contact met ons opnemen via team@vernetonline.nl of rechtstreeks met Lieke Lange via https://www.llco.nl/, dan brengen wij je in contact met de projectleiders van Pluryn.”
Wij danken Lieke Lange en Pluryn voor het delen van deze inspirerende casus.
Marieke: “Leuk dat je tot het einde deze uitwerking van de podcast heb gelezen. Mocht je dit nou een interessante of leuke podcasts vinden, dan wil ik je iets vragen. Zou je het willen delen in jouw netwerk? Daarmee kunnen we meer mensen bereiken en meer mensen helpen als het gaat om de inzetbaarheid, gezondheid en werkplezier van medewerkers in de zorg. Tot de volgende podcast!”